پرسش :

شایع ترین بیماری های کلیوی و مجاری ادراری در خصوص افراد میانسال و کهنسال چیست و با چه علائمی می توان آنها را شناخت ؟

پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر محمدرضا نوروزی، جراح و متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادرار:
در گروه میانسال ها که ما آنها را مابین سنین سی و پنج و چهل تا پنجاه و پنج و شصت در نظر بگیریم یک سری از بیماری ها در خانم ها و آقایان بصورت مجزا امکان دارد اتفاق بیفتد . من الان بیشتر به بیماری های خانم ها اشاره می کنم و یک مقدار کمی نیز در خصوص بیماری های آقایان اشاره خواهم کرد . در این سنین یک سری از بیماری ها رشد و شیوع بیشتری در دستگاه ادراری و تناسلی پیدا می کند . این نوع بیماری ها را می توانیم به دو گروه تقسیم کنیم : بیماری های خوش خیم و بیماری های بدخیم . یعنی در واقع سرطان ها و آن چیزی که مردم بیشتر می شنوند و غیر سرطان ها . این یک نوع تقسیم بندی است . در سنین میانسالی ، بخصوص در سنین مابین سی تا چهل و پنج سال ، سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی کمتر شایع است . معمولاً سرطان های دستگاه ادراری تناسلی مانند سرطان کلیه ، سرطان مثانه و پروستات در آقایان سنین بالای چهل و پنج سال را درگیر می کند . در برخی از پسرهای جوان سرطان های دستگاه تولید نطفه را داریم که در سنین پایین بین پانزده تا سی و پنج سال بروز پیدا می کند وگرنه در این سنین سرطان کمتر است . مگر در برخی افراد خاص مانند افرادی که سیگاری هستند ، بقول معروف زیاد سیگار می کشند . در این افراد دیده شده که سن برخی از بیماری ها پایین می آید مانند سرطان مثانه و کلیه . ولی معمولاً بیماری های بدخیم در سن های بالاتر است . در خانم های میانسال آن چیزی که خیلی اتفاق می افتد و شایع است اختلالات دفع ادرار ، بخصوص عفونت ها و بی اختیاری ادرار ، مخصوصاً در سنین بعد از یائسگی و درد های شایع لگنی و سنگهای دستگاه ادراری است . در خانم ها در سنین میانسالی به طور کلی فرد باید بتواند سیصد یا چهارصد سی سی ظرفیت داشته باشد . و بطور معمول نباید عفونت دستگاه ادراری داشته باشد . ولی در این سنین بخصوص زمانی که به دوره ی یائسگی نزدیک می شوند و هورمون های دستگاه تناسلی ادراری شروع به تغییر می کند ، میکروب هایی که بطور طبیعی آرام و ساکت هستند و اگر حرکت کنند و به دستگاه ادراری بروند دفع می شوند ، فرصت پیدا می کنند که جایگزین شوند و تکثیر پیدا کنند . اینها خانم هایی هستند که معمولاً بطور ناگهانی با سوزش ادرار و تکرر ادرار ، بد آمدن ادرار و درد زیر شکم به پزشک مراجعه می کنند . تا این زمان ما نگرانی نداریم چون این خانم ها در دستگاه ادراری تحتانی یعنی در مثانه ی خود عفونت پیدا می کنند . این افراد معمولاً با آب خوردن فراوان بهبود پیدا می کنند و بعضی نیز با آزمایش ، میکروب آنها مشخص می شود و دارو می گیرند . اما بعضی از این افراد عفونت های راجعه دارند یعنی بر می گردد یعنی خوب می شوند و دوباره بیماری باز می گردد. اگر این برگشت ها خیلی به هم نزدیک باشد ، یعنی مثلاً ماهی دو یا سه بار تکرار شود ما حتماً به دنبال این مسئله می رویم که چرا این خانم عفونت مکرر پیدا می کند . آیا مشکلی در دستگاه رحم و زنانه وجود دارد ؟ آیا در شیوه ی زندگی مشکل دارد ؟ ما خانم هایی را داریم که در آنها میکروب از دستگاه دفع مدفوع به دستگاه ادرار منتقل می شود با توجه به فاصله ی کمی که بین آنها وجود دارد . در این مورد کافی است که با برخی آموزش ها آنها را کمک کنیم . آیا زمینه هایی وجود دارد که میکروبی که در بیرون و غیر بیماری زا است منتقل شود ؟ مثلاً رطوبت مداوم ، در خیلی از خانم ها دیده شده که می گویند ما استخر می رویم عفونت پیدا می کنیم . خود استخر نیست که میکروب را منتقل می کند بلکه رطوبتی است که باقی می ماند . فرد خود را خوب خشک نمی کند و شرایط مهیا می شود که میکروب ها حرکت کنند و وارد دستگاه ادراری شده و تکثیر پیدا کنند . علائم این میکروب ها معمولاً عفونت های راجعه است. پس اگر خانمی عفونت های مکرر داشته باشد ، ما تمام دستگاه ادراری او را بررسی می کنیم ، شیوه های زندگی او را بررسی می کنیم و در صورت لزوم درمان طولانی مدت به این افراد می دهیم . گاهی ما یک درمان می دهیم ولی آنرا قطع نمی کنیم ، چند ماه ادامه می دهیم تا میکروبی که می خواهد رشد کند سرکوب شود . تا زمانی که میکروب در مثانه است زیاد جای نگرانی نیست ولی گاهی این میکروب ها حرکت می کنند و به طرف کلیه می روند یعنی از پایین به بالا حرکت می کنند . اینها افرادی هستند که تب و لرز می کنند ، پهلو درد پیدا می کنند و حال عمومی بدی دارند . به اینها عفونت کلیوی می گویند که یک مقدار نیز خطرناک است چون می تواند این میکروب از سمت دستگاه کلیوی وارد خون شود و در تمام بدن پخش شود . پس تا زمانی که تکرر ادرار ، سوزش ادرار و درد زیر شکم است کمتر نگران هستیم ولی اگر با تب و لرز همراه شد نگرانی ما خیلی بیشتر خواهد شد . که باید حتماً بر روی این افراد بررسی بیشتری صورت بگیرد .
www.ch3.ir